Voorwoord 11
Overzicht van de inleidende cases per hoofdstuk 15
Over de auteurs 17
1 Inleiding
Opbouw van het boek 21
Opzet van elk hoofdstuk 26
Oefencase ‘Entrance & Security Systems’ 27
2 Management, organisatie en besluitvorming
Kernstof 31
2.1 Wat is management? 33
2.2 Wat is organisatie? 34
2.3 Kenmerken van theorie over management en organisatie 35
2.4 Wat is besluitvorming? 37
2.5 Vragen en opdrachten 47
2.6 Extra: Variëteit in het werk van managers 49
2.7 Antwoorden 51
Literatuur 53
Deel I Strategisch management: van omgeving naar strategie 57
3 Omgeving van organisaties
Kernstof 63
3.1 Meso-omgeving: Porters vijfkrachtenmodel 65
3.2 Macro-omgeving 70
3.3 Interactie tussen de macro- en de meso-omgeving 77
3.4 Veranderlijkheid van de omgeving 78
3.5 Voorspellingstechnieken 81
3.6 Bronnen van informatie 83
3.7 Vragen en opdrachten 85
3.8 Oefencase: analyseer de omgeving 86
3.9 Extra: Tien trends om in de gaten te houden 91
3.10 Antwoorden 93
3.11 Uitwerking oefencase 94
Literatuur 97
4 Strategieformulering
Kernstof 103
4.1 Model van strategieformulering 105
4.2 Huidig strategisch profiel 106
4.3 Sterkten en zwakten 107
4.4 Kansen en bedreigingen 110
4.5 Raming bij ongewijzigd beleid (ROB) 111
4.6 Strategische alternatieven 112
4.7 Keuze 117
4.8 Aanpak van strategische planning 120
4.9 Vragen en opdrachten 121
4.10 Oefencase: start het proces van strategieformulering 122
4.11 Extra: RTL Nederland heeft nieuwe strategie en schrapt banen 125
4.12 Antwoorden 129
4.13 Uitwerking oefencase 131
Literatuur 135
5 Spreidingsstrategie: waar concurreren?
Kernstof 141
5.1 Productspreiding 143
5.2 Geografische spreiding 160
5.3 Verticale spreiding 165
5.4 Vragen en opdrachten 173
5.5 Oefencase: verken mogelijke spreidingsvarianten 174
5.6 Extra: Franse slag in de zorg 177
5.7 Antwoorden 179
5.8 Uitwerking oefencase 181
Literatuur 185
6 Positioneringsstrategie: hoe concurreren?
Kernstof 193
6.1 Positionering 195
6.2 Laagstekostenstrategie 198
6.3 Differentiatiestrategie 202
6.4 Kim en Mauborgne: vier-actiesraamwerk 207
6.5 Vragen en opdrachten 209
6.6 Oefencase: kies een concurrentiepositie 209
6.7 Extra: Concurrentievoordeel, houdbaar of niet? 211
6.8 Antwoorden 213
6.9 Uitwerking oefencase 214
Literatuur 217
7 Samenwerkingsstrategie: alleen of samen concurreren?
Kernstof 223
7.1 Noodzaak voor strategische samenwerking 225
7.2 Doelen van samenwerking 227
7.3 Alternatieven bij samenwerking 229
7.4 Stappen tot samenwerking 231
7.5 Vragen en opdrachten 235
7.6 Oefencase: onderzoek nut en noodzaak van samenwerking 236
7.7 Extra: Studenten dupe van conflict tussen samenwerkende mbo’s 237
7.8 Antwoorden 241
7.9 Uitwerking oefencase 242
Literatuur 247
Deel II Operationeel management: van strategie naar operaties 249
8 Mensen: leidinggeven en ontwikkelen
Kernstof 255
8.1 Wat is leidinggeven? 257
8.2 Theorieën over leiderschap 259
8.3 Het geven van opdrachten 266
8.4 Humanresourcesmanagement 268
8.5 Management development 271
8.6 Vragen en opdrachten 273
8.7 Oefencase: zorg voor de juiste manier van leidinggeven 274
8.8 Extra: Leidinggeven aan professionals? 277
8.9 Antwoorden 279
8.10 Uitwerking oefencase 281
Literatuur 283
9 Mensen: motiveren en belonen
Kernstof 291
9.1 Motivatie van mensen 293
9.2 Belonen van mensen 298
9.3 Vragen en opdrachten 307
9.4 Oefencase: motiveer en beloon op gepaste wijze 308
9.5 Extra: Voorkeur voor en beleving van beloningsstelsel verschillen per land en functie 309
9.6 Antwoorden 311
9.7 Uitwerking oefencase 312
Literatuur 313
10 Middelen: financiële middelen en sturing
Kernstof 319
10.1 Belang van financiële middelen 321
10.2 Budgettering 322
10.3 Financiële aansturing van afdelingen 325
10.4 Interne leveringen 327
10.5 Balanced scorecard 328
10.6 Vragen en opdrachten 333
10.7 Oefencase: maak een uitgebalanceerd ‘dashboard’ 334
10.8 Extra: Balanced scorecard, bezint eer u begint! 337
10.9 Antwoorden 339
10.10 Uitwerking oefencase 341
Literatuur 345
11 Middelen: duurzame productiemiddelen
Kernstof 351
11.1 Het belang van duurzame productiemiddelen 353
11.2 Gebouwen 354
11.3 Machines en installaties 356
11.4 ICT-infrastructuur 359
11.5 Vervoermiddelen 360
11.6 Algemene aandachtspunten 361
11.7 Vragen en opdrachten 367
11.8 Oefencase: zoek het juiste gereedschap 368
11.9 Extra: Onroerend goed op de balans 371
11.10 Antwoorden 373
11.11 Uitwerking oefencase 375
Literatuur 377
12 Methoden: besturen van bedrijfsprocessen
Kernstof 381
12.1 Planning: van productieplanning naar Business Process Management Suites 383
12.2 Projecten en netwerkplanning 389
12.3 Vragen en opdrachten 397
12.4 Oefencase: pak de zaken projectmatig aan 398
12.5 Extra: Procesgericht organiseren 401
12.6 Antwoorden 403
12.7 Uitwerking oefencase 404
Literatuur 407
13 Methoden: beheersen van kwaliteit
Kernstof 413
13.1 Wat is kwaliteit? 415
13.2 Belang van kwaliteit 416
13.3 Korte historie van kwaliteitsmanagement 416
13.4 Meten is weten 417
13.5 Processen om kwaliteit te verbeteren 423
13.6 INK-managementmodel 424
13.7 Certificering 428
13.8 Kwaliteit van diensten 432
13.9 Afhandeling van klachten 435
13.10 Vragen en opdrachten 437
13.11 Oefencase: verbeter de kwaliteit 439
13.12 Extra: Protocollen overboord, personeel blij 441
13.13 Antwoorden 445
13.14 Uitwerking oefencase 447
Literatuur 449
Deel III Organisatieontwerp: van strategie en operaties naar organisatiestructuur 451
14 Arbeidsverdeling
Kernstof 457
14.1 Wat is een organisatiestructuur? 459
14.2 Arbeidsverdeling: verticaal en horizontaal 460
14.3 Functionalisatie verder uitgewerkt 465
14.4 Arbeidsverdeling: een kwestie van afwegen en combineren 469
14.5 Organieke en personele structuur 472
14.6 Vragen en opdrachten 475
14.7 Oefencase: licht de structuur door 476
14.8 Extra: Een nieuwe organisatiestructuur? 479
14.9 Antwoorden 481
14.10 Uitwerking oefencase 483
Literatuur 487
15 Relaties en bevoegdheden Kernstof 491
15.1 Welke soorten relaties bestaan er in organisaties? 493
15.2 Mate van centralisatie en decentralisatie van beslissingsbevoegdheden 498
15.3 Vragen en opdrachten 503
15.4 Oefencase: onderzoek de ondersteuning 503
15.5 Extra: Eckart Wintzens notities – celdeling 505
15.6 Antwoorden 509
15.7 Uitwerking oefencase 510
Literatuur 513
16 Coördinatie
Kernstof 515
16.1 Waarom coördinatie nodig is 519
16.2 Verschillende soorten samenhang 520
16.3 Verschillende coördinatievoorzieningen 523
16.4 Verband tussen soorten samenhang en daarbij passende coördinatievoorzieningen 526
16.5 Taak- en functiebeschrijvingen 527
16.6 Vragen en opdrachten 529
16.7 Oefencase: toets de afstemming 529
16.8 Extra: Rollen van teamleden volgens Belbin 531
16.9 Antwoorden 533
16.10 Uitwerking oefencase 534
Literatuur 535
17 Van strategie via operaties naar organisatiestructuur
Kernstof 539
17.1 Strategieën en passende organisatiestructuren 541
17.2 Combinaties van strategieën en gevaren ervan 548
17.3 Snelheid omgevingsveranderingen en organisatieontwerp 550
17.4 Negen tests voor een goede organisatiestructuur 551
17.5 Vragen en opdrachten 553
17.6 Oefencase: reorganiseer het geheel: strategie, structuur, operaties 555
17.7 Extra: Buurtzorg: ‘Wij doen niet aan strategische flauwekul’ 559
17.8 Antwoorden 563
17.9 Uitwerking oefencase 565
Literatuur 585
Capita Selecta 589
Capita Selecta 1: Evolutie van het managementdenken 589
Capita Selecta 2: Cultuur in organisaties 601
Capita Selecta 3: Groei en ontwikkeling van organisaties 611
Capita Selecta 4: Configuratiebenaderingen 617
Capita Selecta 5: Van strategie naar operaties: een voorbeeld op hoofdlijnen 631
Capita Selecta 6: Managementgereedschappen 637
Index 641
