Brookz (klein MKB) en Dealsuite (MKB+) zijn platforms waarop vraag en aanbod van MKB-bedrijven bij elkaar komen. Waarom hebben jullie als eigenaren van deze platforms nu een boek geschreven over overnames?
Peter Rikhof: Jaren heeft private equity de overnamemarkt gedomineerd. Vooral in het corporate segment. Die markt is wel verzadigd of iedereen kent elkaar. Er is nog veel geld in de markt en je ziet nu dat private equity is afgedaald en op zoek is naar MKB-bedrijven. MKB-ondernemers hebben ook in de gaten dat er nu een ander spel gespeeld wordt en dat ze op de radar staan. Ze zijn eerder bereid hun bedrijf te verkopen.
Floyd Plettenberg: Wat we met dit boek willen, is de ondernemer een ander perspectief bieden: naast autonoom groeien zijn overnames ook een reële optie om te expanderen. We merken nadrukkelijk dat er een behoefte is aan informatie over dit onderwerp.
Welke trends zien jullie in overnameland?
Peter Rikhof: Wat je ziet, is dat ondernemers anders dan vroeger niet meer dertig jaar buffelen en ploeteren om een bedrijf op te bouwen. Tien jaar ondernemen is al topsport. De nieuwe generatie is veel meer actief als serie-ondernemer. Die verkopen hun bedrijf via bijvoorbeeld Brookz of Dealsuite en een maand later komen we hen weer tegen op de platforms op zoek naar een ander bedrijf. De ondernemer van nu is zich ook steeds meer bewust van die nieuwe markt en eerder bereid zijn bedrijf te verkopen.
Floyd Plettenberg: De stelling in ons boek is ook: grote bedrijven wisten het altijd al; een onderneming laten groeien door acquisitie is sneller, goedkoper en vaak minder riskant dan op eigen kracht expanderen. Maar de meeste groeiplannen van MKB-bedrijven zijn nog altijd gericht op organische groei via het vergroten van de marketing- en salesinspanningen. Maar in een verzadigde markt is tien procent groeien per jaar al een enorme uitdaging. Je ziet momenteel ook een economie van twee snelheden. Bedrijven die (zeker in coronatijd) beter inspeelden op de markt en meer investeerden (onder andere in digitaal). En daarnaast de achterblijvers, bedrijven die dat niet hebben gedaan of doen. Die laatste groep is steeds ontvankelijker voor overnames.
Hoe ziet die overnamemarkt van MKB-bedrijven er eigenlijk uit in Nederland?
Peter Rikhof: In het klein MKB heb je het over 15.000 bedrijven per jaar (tot drie miljoen) die over worden genomen. Bij groot MKB zijn dat er zo’n tot 4.000. De omloopsnelheid van bedrijven is daarbij meer dan verdubbeld. Was een ondernemer vroeger gemiddeld dertig jaar actief met een bedrijf, nu is dat misschien nog maar tien tot vijftien jaar. We zien op onze platforms dan ook een steeds groter aanbod van bedrijven.
Floyd Plettenberg: En aan de andere kant zien we juist ondernemers die willen groeien door een of meerdere overnames. We zien echt een kantelpunt. Ondernemers zien zelf ook dat autonoom groeien zijn beperkingen kent en groeien door overnames sneller gaat.
Peter: ‘We zien dat ondernemers steeds vaker hun balboekje klaar hebben liggen.
Floyd: Je kunt negende generatie familiebedrijf zijn, maar dat garandeert niet dat de tiende generatie ook succesvol is. Het tempo van economische veranderingen is zo groot, dat er geen garantie richting toekomst is.
Peter: Kijk bijvoorbeeld naar een bedrijf als OAD. Die hebben als familiebedrijf de slag echt gemist.
Is er nog iets van een vuistregel voor de waardering van een bedrijf?
Floyd: We doen daar vanuit Brookz periodiek onderzoek naar. Grosso modo kun je zeggen dat de waarde ligt op vier tot zeven keer de winst/EBITDA. Maar het verschilt per branche, blijkt uit ons onderzoek. Voor de softwarebedrijven geldt een multiple van 6,6, voor zakelijke dienstverlening 5 en voor detailhandel 3. Maar elk bedrijf is uniek dus het is altijd maatwerk. De echte waarde blijkt pas tijdens de onderhandelingen.
Is dit boek in zekere zin ook een wake-up call: denk goed na als je een bedrijf overneemt?
Peter: Vroeger zag je nog wel dat ondernemers toevallig een bedrijf tegenkwamen en overnamen. Of ze zagen een collega op de golfbaan. Dan kocht je zo maar iets dat je misschien helemaal niet had willen hebben. Dit boek helpt je om een overwogen keuze te maken en het spel goed te spelen.
Wat is de trend qua financieren van overnames? Willen banken nog wel?
Peter: Het is veel meer een mix van middelen geworden, waarbij de rol van de bank wel minder geworden is. Ondernemers nemen allereerst eigen geld mee, er wordt een achtergestelde lening door de verkoper ingebracht, een investeringsmaatschappij doet mee en er is vaak ook nog een earn-out regeling.
En hoe zit het met de valkuilen? Wat zijn de grootste valkuilen bij overnames?
Floyd: We noemen er een aantal in ons boek. Eén valkuil is dat overnemende partijen geen goede strategie hebben en eigenlijk niet weten waarom ze overnemen. Een andere valkuil is dat ze zo enthousiast zijn dat ze te veel betalen voor een overname. Maar de grootste valkuil blijft toch wel de integratie. Hoe ga je bedrijven – ook qua cultuur - in elkaar vlechten zodat ze meerwaarde opleveren. Maak daar een goed plan voor.
Wat zijn de belangrijkste redenen voor verkoop van een onderneming?
Peter: We hebben er onderzoek naar gedaan. Leeftijd (39%) is de belangrijkste reden. Gevolgd door cashen (22%), nieuwe onderneming willen beginnen (16%), nieuw type manager (15%) en familieomstandigheden (8%). Maar gezien de snelheid van de economie en nieuwe ondernemers die sneller verkopen, kunnen die percentages komende jaren wel eens gaan veranderen. Net zoals mensen sneller jobhoppen, is er ook steeds meer sprake van serial-ondernemerschap.
Tot slot….
Peter: Ik hoop dat dit boek ondernemers handvatten geeft als ondernemers overwegen met hun bedrijf te groeien door een ander bedrijf over te nemen.’
Floyd: Ik verwacht dat ondernemers met dit boek met een andere bril naar hun onderneming gaan kijken. Ze zijn gewend om met sales en marketing autonoom te groeien. Het kan sneller met overnames en acquisities. In Groeien door Overname is ook een zogenaamd M&A Playbook opgenomen. Een draaiboek voor een overname. Een praktisch document met nuttige handvatten. Van strategie, dealsourcing, businesscase, due diligence tot transactie en integratie. Zes fases met per fase de belangrijkste aandachtspunten waar je rekening mee moet houden als je een ander bedrijf wilt overnemen.
