Dit boek van Nils-Göran Olve, Jan Roy, & Magnus Wetter sluit aan bij in de afgelopen jaren snel populair geworden artikel van Robert Kaplan en David Norton over de Balanced Scorecard. Onmiddellijk na publicatie in Harvard Business Review in 1992 verkreeg het concept van de scorecard belangstelling en navolging, mede vanwege de charme van de eenvoud ervan. Dat neemt niet weg dat het concept aanvankelijk overwegend was gebaseerd op gezonde theorie. Het gevolg was dat er een natuurlijke vraag ontstond naar voorbeelden en praktijkinvulling. Kaplan en Norton waren overigens zelf al in dat gat gesprongen door in 1993 een vervolgartikel te publiceren. En uiteindelijk verscheen in 1996 hun boek dat later werd vertaald ('Op kop met de Balanced Scorecard').
Universele praktijkvoorbeelden
De auteurs van 'Performance Drivers' moeten beseft hebben dat daarmee de leemte niet compleet gevuld was en dat er zeker plaats was voor hun aanpak om de scorecard leven in te blazen. De voorbeelden die zij in dit boek bespreken zijn voldoende universeel en beslist het bestuderen waard. Ze zijn ontleend aan internationale bedrijven als ABB, Skandia, Electrolux, Volvo, Coca Cola, British Telecom en Nat West. Met name uit het grondig bestuderen van deze voorbeelden, liefst in combinatie met de bedrijfskundige uitstapjes van de auteurs, wordt veel duidelijk over het succesvol invoeren van de scorecard.
Maatwerk
In het laatste hoofdstuk 'Making the scorecard process a succes' wordt dit nog eens beknopt samengevat. Ik noem alvast enkele van die leerpunten: de noodzaak van een goed stappenplan (het boek geeft vele voorbeelden), de gefaseerde invoering op basis van vrijwilligheid, het ontwikkelen van een verklarend model van de eigen business (inclusief oorzaak en gevolgrelaties), gerichte aandacht voor draagvlak zowel in het ontwerp- en het invoeringsproces, en een scorecard die voortdurend in ontwikkeling moet blijven. Dit alles geeft aan dat het invoeren van de scorecard een kwestie van maatwerk is. Dan komt de vraag aan de orde of men ook moet kunnen (durven) afwijken van de basisversie van de scorecard. Uit de voorbeelden wordt duidelijk dat deze vraag bevestigend moet worden beantwoord. Zo vervangen sommige organisaties bijvoorbeeld het innovatieperspectief door het medewerkersperspectief of voegen zelf een vijfde perspectief aan de vier van Kaplan en Norton toe. Wat dat betreft hadden de auteurs dus nog een stapje verder kunnen gaan, want zelf concluderen ze dat de vier oorspronkelijke perspectieven meestal wel voldoen.
Meerwaarde ten opzichte van De Balanced Scorecard
De auteurs hebben hun boek een logisch opbouw in vijf delen meegegeven: introductie, bouwen van een scorecard, implementeren van de scorecard, bijzondere toepassingen en conclusies. In deze vijf delen komen twaalf hoofdstukken aan de orde. Uit de inhoud van de hoofdstukken blijkt dat ze compleetheid hebben nagestreefd. Zo is een hoofdstuk opgenomen over de IT oplossingen die er zijn voor het vervaardigen en presenteren van de balanced scorecard. Verder gaan zij in een tweetal andere hoofdstukken in op het gebruik van de scorecard om 'outside parties' te informeren en het gebruik van de scorecard in de publieke sector. Weliswaar zijn dit geen uitputtende behandelingen van deze onderwerpen, maar er wordt toch zoveel nieuws en inzicht geboden dat er zeker sprake is van meerwaarde is van dit boek in relatie tot het boek van Kaplan en Norton. Die meerwaarde blijkt verder uit een tweetal andere zaken. Er wordt aandacht geschonken aan de rol van de scorecard in een lerende organisatie (kennismanagement). En verder uit het feit dat op diverse plaatsen de auteurs, van huis uit organisatie-adviseurs, bedrijfskundige uitstapjes maken zodat de lezer ook begrijpt waarom bepaalde oplossingen of toepassingen werken.
Meerwaarde, goede voorbeelden en overzichtelijk
Performance Drivers is een boek met meerwaarde over een populair onderwerp. Goed geschreven, en een ruim aanbod van voorbeelden. Inzichtelijk door indeling en vormgeving. Ik wil maar zeggen dat diegenen die 'Op kop met de Balanced Scorecard' van Kaplan en Norton op de boekenplank hebben staan, alle reden hebben om ook een plekje voor 'Performance Drivers' vrij te maken.
Over Leo Kerklaan
Leo Kerklaan is directeur van de Franeker Management Academie en Associate Partner van Passionned BV. Hij adviseert regelmatig over strategieontwikkeling, business modellen, KPIs en integrale kwaliteitszorg. Zijn invalshoek daarbij is het doorbreken van het bestaande prestatieniveau met 'performance dashboards'.
